Δευτέρα 11 Μαΐου 2009

Τρανσεξουαλισμός-Διαφυλικότητα ως "ψυχολογικές διαταραχές".

Με αφορμή το προηγούμενο ποστ, στο οποίο βλέπουμε ανάμεσα στα αιτήματα της TGEU, να αφαιρεθεί η διαφυλικότητα από την λίστα των ψυχολογικών διαταραχών από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (World Health Organization-W.H.O.), θέλησα να κοιτάξω, πώς ορίζεται ως ψυχολογική διαταραχή από την W.H.O. η διαφυλικότητα, για να μπορούμε να ξέρουμε πού ακριβώς αναφερόμαστε.

Κοιτάζοντας λοιπόν στην ιστοσελίδα της W.H.O. στο ICD-10, στο κεφάλαιο 5 (Chapter V) που έχει τον τίτλο Mental and behavioural disorders (κατηγοριοποίηση F00-F99) και τον υπότιτλο Disorders of adult personality and behaviour (κατηγοριοποίηση F60-F69), βρίσκω:
----------------------------------------------------------------
F64 Gender identity disorders
F64.0 Transsexualism
A desire to live and be accepted as a member of the opposite sex, usually accompanied by a sense of discomfort with, or inappropriateness of, one's anatomic sex, and a wish to have surgery and hormonal treatment to make one's body as congruent as possible with one's preferred sex.
F64.1 Dual-role transvestism
The wearing of clothes of the opposite sex for part of the individual's existence in order to enjoy the temporary experience of membership of the opposite sex, but without any desire for a more permanent sex change or associated surgical reassignment, and without sexual excitement accompanying the cross-dressing.
Gender identity disorder of adolescence or adulthood, nontranssexual type

Excludes: fetishistic transvestism ( F65.1)

F64.2 Gender identity disorder of childhood
A disorder, usually first manifest during early childhood (and always well before puberty), characterized by a persistent and intense distress about assigned sex, together with a desire to be (or insistence that one is) of the other sex. There is a persistent preoccupation with the dress and activities of the opposite sex and repudiation of the individual's own sex. The diagnosis requires a profound disturbance of the normal gender identity; mere tomboyishness in girls or girlish behaviour in boys is not sufficient. Gender identity disorders in individuals who have reached or are entering puberty should not be classified here but in F66.-.
Excludes: egodystonic sexual orientation ( F66.1)
sexual maturation disorder ( F66.0 )

F64.8 Other gender identity disorders
F64.9 Gender identity disorder, unspecified
Gender-role disorder NOS
----------------------------------------------------------------------
Επίσης, παρακάτω βρίσκω τις ακόλουθες "ψυχολογικές διαταραχές" που έχουν να κάνουν με σεξουαλικό προσανατολισμό ή διαταραχή ταυτότητας φύλου:

F65 Disorders of sexual preference
Includes: paraphilias

F65.0 Fetishism
Reliance on some non-living object as a stimulus for sexual arousal and sexual gratification. Many fetishes are extensions of the human body, such as articles of clothing or footwear. Other common examples are characterized by some particular texture such as rubber, plastic or leather. Fetish objects vary in their importance to the individual. In some cases they simply serve to enhance sexual excitement achieved in ordinary ways (e.g. having the partner wear a particular garment).
F65.1 Fetishistic transvestism
The wearing of clothes of the opposite sex principally to obtain sexual excitement and to create the appearance of a person of the opposite sex. Fetishistic transvestism is distinguished from transsexual transvestism by its clear association with sexual arousal and the strong desire to remove the clothing once orgasm occurs and sexual arousal declines. It can occur as an earlier phase in the development of transsexualism.
Transvestic fetishism

F65.2 Exhibitionism
A recurrent or persistent tendency to expose the genitalia to strangers (usually of the opposite sex) or to people in public places, without inviting or intending closer contact. There is usually, but not invariably, sexual excitement at the time of the exposure and the act is commonly followed by masturbation.
F65.3 Voyeurism
A recurrent or persistent tendency to look at people engaging in sexual or intimate behaviour such as undressing. This is carried out without the observed people being aware, and usually leads to sexual excitement and masturbation.
F65.4 Paedophilia
A sexual preference for children, boys or girls or both, usually of prepubertal or early pubertal age.
F65.5 Sadomasochism
A preference for sexual activity which involves the infliction of pain or humiliation, or bondage. If the subject prefers to be the recipient of such stimulation this is called masochism; if the provider, sadism. Often an individual obtains sexual excitement from both sadistic and masochistic activities.
Masochism
Sadism


F65.6 Multiple disorders of sexual preference
Sometimes more than one abnormal sexual preference occurs in one person and there is none of first rank. The most common combination is fetishism, transvestism and sadomasochism.
F65.8 Other disorders of sexual preference
A variety of other patterns of sexual preference and activity, including making obscene telephone calls, rubbing up against people for sexual stimulation in crowded public places, sexual activity with animals, and use of strangulation or anoxia for intensifying sexual excitement.
Frotteurism
Necrophilia

F65.9 Disorder of sexual preference, unspecified
Sexual deviation NOS


F66 Psychological and behavioural disorders associated with sexual development and orientation
Note: Sexual orientation by itself is not to be regarded as a disorder.
F66.0 Sexual maturation disorder
The patient suffers from uncertainty about his or her gender identity or sexual orientation, which causes anxiety or depression. Most commonly this occurs in adolescents who are not certain whether they are homosexual, heterosexual or bisexual in orientation, or in individuals who, after a period of apparently stable sexual orientation (often within a longstanding relationship), find that their sexual orientation is changing.
F66.1 Egodystonic sexual orientation
The gender identity or sexual preference (heterosexual, homosexual, bisexual, or prepubertal) is not in doubt, but the individual wishes it were different because of associated psychological and behavioural disorders, and may seek treatment in order to change it.
F66.2 Sexual relationship disorder
The gender identity or sexual orientation (heterosexual, homosexual, or bisexual) is responsible for difficulties in forming or maintaining a relationship with a sexual partner.
F66.8 Other psychosexual development disorders
F66.9 Psychosexual development disorder, unspecified
----------------------------------------------------------------------
(από την ελληνική βιβλιογραφία)

Τέλος, από το κεφάλαιο με τίτλο «Διαταραχές Ταυτότητας Φύλου», βιβλιο Ψυχιατρική τόμος 1ος. Συγγραφέας Νίκος Βαϊδάκης, Αν.Καθηγ Ψυχιατρικής Αιγινήτειου Νοσοκομείου.

Διαταραχή Της Ταυτότητας Φύλου Της Παιδικής Ηλικίας

Το κύριο γνώρισμα αυτής της διαταραχής είναι μια έντονη και επίμονη δυσφορία του παιδιού για το ανατομικό του φύλο και η επιθυμία του να ανήκει ή η πεποίθηση του ότι ανήκει στο άλλο φύλο. Αυτή η διαταραχή δεν πρέπει να συγχέεται με την ελλιπή συμμόρφωση ενός παιδιού με την κοινωνικά καθοριζόμενη αγορίστικη ή κοριτσίστικη συμπεριφορά. Με άλλα λόγια, δεν πρέπει να συγχέεται με ό,τι ονομάζουμε "αγοροκόριτστο" ή "θηλυπρεπές αγόρι". Η διάγνωση της διαταραχής της ταυτότητας φύλου στην παιδική ηλικία προϋποθέτει βαθειά διαταραχή της φυσιλογικής αντίληψης για την αρρενωπότητα και τη θηλυκότητα.

Τα κορίτσια μ' αυτή τη διαταραχή έχουν αποστροφή στο γυναικείο ντύσιμο και επιμένουν να ντύνονται όπως τα αγόρια. Επίσης, εμφανίζουν επίμονη απάρνηση της γυναικείας ανατομικής δομής, με τον ισχυρισμό ότι υπάρχει ή θα αναπτυχθεί πέος, αποδοκιμασία ούρησης σε καθιστή θέση, απέχθεια στην ανάπτυξη μαστών ή στην εμμηνορροή.
Τα αγόρια με αυτή τη διαταραχή ασχολούνται με ό,τι συνήθως ονομάζουμε «γυναικείες δραστηριότητες". Αρνούνται την ανδρική ανατομική δομή τους και ισχυρίζονται ότι μεγαλώνοντας θα γίνουν γυναίκες (όχι απλώς ως προς το ρόλο), ότι το πέος ή οι όρχεις τους είναι αηδιαστικά ή θα εξαφανιστούν ή θα ήταν καλύτερα να μην είχαν πέος ή όρχεις.

Τα περισσότερα από αυτά τα παιδιά δεν παρουσιάζουν άλλα συμπτώματα ψυχοπαθολογίας. Καμιά φορά όμως μπορεί να εμφανίζονται κοινωνικά απομόνωση, άγχος ή καταλθπτικού τύπου ενοχλήματα.
Στα αγόρια τα πρώτα συμπτώματα αυτής της διαταραχής εμφανίζονται πριν την ηλικία των τεσσάρων ετών. Με την πάροδο του χρόνου σημειώνεται σχετική μείωση της θηλυπρεπούς συμπεριφοράς, κάπου προς το τέλος της σχολικής ζωής του παιδιού.
Στα κορίτσια, η έναρξη της διαταραχής γίνεται επίσης νωρίς, αλλά στα περισσότερα μειώνεται σημαντικά η αγορίστικη συμπεριφορά κοντά ή κατά τη διάρκεια της εφηβείας.
Αν και πολλοί ενήλικες με τρανσεξουαλισμό αναφέρουν ότι στην παιδική τους ηλικία παρουσίαζαν αυτή τη διαταραχή, προοπτικές μελέτες δεν επιβεβαιώνουν αυτό το εύρημα, αντίθετα δείχνουν ότι παιδιά μ? αυτή τη διαταραχή αναπτύσσουν διαφυλική διαταραχή ως ενήλικες
Η διαταραχή της ταυτότητας φύλου της παδικής ηλικίας είναι πολύ σπάνια και αφορά περισσότερο αγόρια παρά κορίτσια.

Διαφυλική Διαταραχή ή Τρανσεξουαλισμός

Το κύριο χαρακτηριστικό αυτής της διαταραχής είναι η επίμονη δυσφορία και η πεποίθηση ακαταλληλότητας του ατόμου για το ανατομικό του φύλο. Ακόμα, υπάρχει μια επίμονη ενασχόληση, για τουλάχιστον δύο χρόνια, να αλλάξει το άτομο τα πρωτογενή και δευτερογενή χαρακτηριστικά του σωματικού φύλου του με αυτά του αντίθετου φύλου. Άτομα με τρανσεξουαλισμό παραπονούνται ότι «φορούν το σώμα του άλλου φύλου». Με άλλα λόγια, είναι άτομα που η ψυχή τους ανήκει στο ένα φύλο και το σώμα τους στο άλλο. Συχνά προσπαθούν να αλλάξουν το σωματικό τους φύλο με τη λήψη φαρμάκων (ορμονών) ή ακόμα με χειρουργικές επεμβάσεις και καταφέρνουν έτσι να μοιάζουν πολύ στα άτομα του αντίθετου, από το σωματικό τους, φύλου. Πολύ συχνά τα άτομα αυτά παρουσιάζουν μέτρια ή σοβαρή διαταραχή της προσωπικότητας.
Η πορεία της κατάστασης αυτής είναι χρόνια. Αν και αρκετά άτομα με διαφυλική διαταραχή αναφέρουν προβλήματα φύλου στη παδική τους ηλικία, η διάγνωση δεν τίθεται παρά μόνο όταν το άτομο φτάσει στο τέλος της εφηβείας ή στην αρχή της ενηλίκης ζωής.

Επιδημιολογία
Η συχνότητα της διαφυλικής διαταραχής είναι πολύ δύσκολο να καθοριστεί. Υπολογίζεται, σύμφωνα με εργασίες από τις ΗΠΑ, σε 1:30,000 για τους άνδρες (με βάση τα σωματικά χαρακτηριστικά) και 1:100,000 για τις γυναίκες (με βάση τα σωματικά χαρακτηριστικά). Άλλες εργασίες αναφέρουν παρόμοιες εκτιμήσεις: ένας άνδρας ανά 37,000 και μία γυναίκα ανά 103,000. Η αναλογία ανάμεσα στα δύο φύλα (με βάση τα σωματικά χαρακτηριστικά) ποικίλει στη βιβλιογραφία από 8:1 άνδρες προς γυναίκες μέχρι 1:1. Οι ανατομικά άνδρες με διαφυλική διαταραχή ζητούν πιο συχνά βοήθεια από τις ειδικές κλινικές.

Αιτολογία
Τα αίτια της διαφυλικής διαταραχής παραμένουν άγνωστα, αν και πολλές θεωρίες έχουν διατυπωθεί για την ερμηνεία της περίπλοκής αυτής κατάστασης.

Τα χρωμοσώματα ελέγχονται φυσιολογικά και δεν υπάρχουν ενδείξεις γενετικής αιτολογίας. Πάντως, τον τελευταίο καιρό, ορισμένοι ερευνητές επικεντρώνουν την προσοχή τους σε ειδικά γονίδια, χωρίς όμως να έχουν δημοσιευτεί συγκεκριμένα αποτελέσματα. Οι ορμόνες στην περιφέρεια έχουν μετρηθεί αρκετές φορές, χωρίς ποτέ ως σήμερα να έχει καταγραφεί κάποια διαφορά από τα μέλη του ίδιου σωματικού φύλου. Ωστόσο, τελευταία, ορισμένες απόψεις εστιάζουν στο ενδοκρινολογικό περιβάλλον του εμβρύου μεταξύ 4ης και 16ης εβδομάδας της κύησης. Προς το παρόν, υπαρχουν μερικές ενδείξεις από πειράματα σε ζώα που υποστηρίζουν αυτή την άποψη, αλλά είναι πολύ νωρίς ακόμη για να υιοθετηθεί μια τέτοια θεωρία για την ερμηνεία της διαφυλικής διταραχής στους ανθρώπους.

Πρόγνωση
Δεν υπάρχουν αξιόπιστες πληροφορίες για την πορεία της διαφυλικής διαταραχής. Κλινικές εκτιμήσεις δείχνουν ότι η πορεία της είναι χρόνια, αλλά ελλείπουν μελέτες για την κατάσταση αυτών των ατόμων μετά τη μέση ηλικία, όπου η ένταση της σεξουαλικότητας μειώνεται.

Θεραπεία
Αν και ο τρανσεξουαλισμός είναι αναμφίβολα μια ψυχολογική διαταραχή σε άτομα με φυσιολογικό σώμα, ωστόσο τα άτομα αυτά ζητούν βοήθεια για να αλλάξουν το σώμα τους και να το εναρμονίσουν με τη ψυχή τους. Η θεραπευτική αντιμετώπιση είναι εξαιρετικά δύσκολη και επίπονη, τόσο για το θεραπευόμενο όσο και για το θεραπευτή και γίνεται ακόμη δυσκολότερη γιατί συχνά συνυπάρχει διαταραχή της προσωπικότητας.

Το κύριο βάρος εστιάζεται στη μακρά ψυχοθεραπεία υποστηρικτικού τύπου. Όταν το θεραπευόμενο άτομο ζητά επίμονα τη σωματική του αλλαγή, τότε ο ψυχοθεραπευτής θα πρέπει να μεθοδεύσει πολύ προσεκτικά τα επόμενα βήματα της ψυχοθεραπείας. Να σημειωθεί ότι η αυτοκτονικότητα είναι αυξημένη σε αυτή την ομάδα και ότι αρκετές απόπειρες αυτοκαταστροφής γίνονται μετά τη χειρουργική επέμβαση αλλάγης φύλου.
Σε έναν άρρενα με διαφυλική διαταραχή, ο στόχος του είναι τριπλός: (α) να αποκτήσει εμφάνιση γυναίκας, (β) να συμπεριφέρεται ως γυναίκα και (γ) να αποκτήσει γεννετικά όργανα γυναίκας. Με άλλα λόγια, τα άτομα αυτά ζητουν να αποκτήσουν στήθος γυναικείο, να κάνουν αποτρίχωση, να μιλούν ως γυναίκες και να χειρουργηθούν για να αποκτήσουν κόλπο. Για όλα αυτά, επισκέπτοναι διάφορα ινστιτούτα και υποβάλλονται σε ορμονοθεραπείες, χωρίς ιατρικό έλεγχο και ενημέρωση για τις ενδεχόμενες ανεπιθύμετες ενέργειες. Από ψυχιατρικής πλευράς, πρέπει να γίνει σαφές ότι η απόφαση για αλλάγη φύλου πρέπει να προέρχεται από τον ενδιαφέρομενο, να είναι επίμονη και να υπάρχει ενημέρωση για τις όλες τις ενδεχόμενες ανεπιθύμετες ενέργειες και επιπλοκές και για το γεγονός ότι ένας άνδρας που χειρουργείται δε πρόκειτε ποτέ να γίνει ακριβώς γυναίκα, όπως τη φτιάχνει η φύση. Όλα αυτά απαιτούν μια ψυχοθεραπευτική παρακολούθηση δύο τουλάχιστον ετών. Όταν τελικά αποφασίζεται η επέμβαση, ο ενδιαφερόμενος θα πρέπει να απευθύνεται σε έμπειρα κέντρα, όπου θα υπάρχει και η συνεργασία χειρουργού και ψυχιάτρου.

Δεν υπάρχουν καλά σχεδιασμένες μελέτες που να συγκρίνουν άτομα που υποβλήθηκαν σε αλλαγή φύλου και άτομα που δεν έχουν κάνει επέμβαση, ως προν την ποιότητα ζωής τους. Σε μερικές, πάντως, μελέτες φαίνεται ότι τα άτομα που υποβλήθηκαν σε αλλαγή φύλου με σχετικά καλά αποτελέσματα, είχαν καλύτερη κοινωνική προσαρμογή και λιγότερα "νευρωσικά συμπτώματα" από ό,τι πριν από την επέμβαση.
Στη τελευταία κατάταξη των ψυχικών νοσημάτων της Αμερικάνικης Ψυχιατρικής Εταιρίας (DSM-IV) ενοποιούνται τα διαγνωστικά κριτήρια για όλες τις διαταραχές της ταυτότητας φύλου, όπως φαίνονται στο πίνακα 2.

Πίνακας 2. Διαγνωστικά κριτήρια διαταραχής ταυτότητας φύλου.

Α. Έντονη και επίμονη τάση να ντύνεται με ρούχα του άλλου φύλου (όχι απλά επιθυμία να ανήκει στο άλλο φύλλο γιατί έχει κάποια κοινωνικά πλεονεκτήματα)

Στα παιδιά, η διαταραχή εκδλώνεται με 4 ή περισσότερα από τα παρακάτω από τα παρακάτω:
1.Σταθερή, επαναλαμβανόμενη επιθυμία να ανήκει ή επιμονή ότι ανήκει στο άλλο φύλο
2.Στα αγόρια, προτίμηση να ντύνονται γυναικεία ή μίμηση γυναικείας περιβολής. Στα κορίτσια, επίμονη να ντύνονται με τα στερεότυπα ανδρικά ρούχα
3.Έντονη και επιμονη προτίμηση να παιζει τους κοινωνικούς ρόλους του άλλου φύλου ή επίμονες φαντασιώσεις ότι ανήκει στο άλλο φύλο
4.Επίμονη επιθυμία να συμμετέχει στα στερεότυπα παιχνίδια και στις ασχολίες του άλλου φύλου.
5.Ισχυρή προτίμηση για συμπαικτες του άλλου φύλου.

Στους εφήβους και τους ενήλικες η διαταραχή εκδηλώνεται με συμπτώματα όπως σταθερή επιθυμία να ανήκει στο άλλο φύλο, συχνά περνώντας ως άτομο του άλλου φύλου, επιθυμία να ζει ή να αντιμετωπίζεται ως άτομο του άλλου φύλου ή πεποίθηση ότι αυτός/αυτή έχει τυπικά συναισθήματα και αντιδράσεις του άλλου φύλου.

Β. Επίμονη δυσφορία με το (ανατομικό) φύλο τους/της ή αίσθηση ακαταλληλότητας ως προς το ρόλο του φύλου.

2 σχόλια:

stassa είπε...

Κι αυτό επίσης ήταν ένα ποστ που έπρεπε να γίνει :)

Είδες, έχω την εντύπωση οτι απλώς έχουνε αφήσει ως "διαταραχές" όλες τις σεξουαλικές συμπεριφορές που δεν τους έχει πιέσει κανείς να βγάλουνε.

Διαταραχή και το BDSM- και μάλιστα, μόνο το SM εδώ...

Το κείμενο του Βαϊδάκη μη σου πω οτι είναι και πιο ισορροπημένο από το DSM-V. Για την ιστορία τον είχα δει κι εγώ μια φορά αλλά δε μου γέμισε το μάτι, άλλοι λένε οτι είναι καλός. Είναι όμως ο μόνος στην Ελλάδα που έχω ακούσει εγώ για "ειδικό" στο θέμα.

Δε βαριέσαι, τουλάχιστον δεν μας κλείνουνε πια στα ψυχιατρεία να μας μπουκώνουνε στα φάρμακα...

Tales from the other side of town είπε...

Δεν τον είχα υπόψη μου μέχρι πρόσφατα. Σε σχέση με άλλους βέβαια φαίνεται ότι υπάρχει κάποια διαφορά. Ωστόσο δεν ξεφεύγει από το γενικό πλαίσιο.