Τετάρτη 29 Ιουλίου 2009

Οι Δούλες / Les Bonnes / The Maids - Jean Genet



Το 1933 οι αδελφές Λέα και Κριστίν Παπέν, υπηρέτριες σε ένα αστικό σπίτι στην περιοχή του Λε Μαν, κατακρεούργησαν την Κυρία τους - και την κόρη της. Στο δικαστήριο δεν ζήτησαν κανένα ελαφρυντικό. Το μόνο που τις ενδιέφερε ήταν να μοιραστούν απόλυτα την ευθύνη της πράξης τους. Ο Ζενέ διάβασε στις εφημερίδες της εποχής για το έγκλημα (σ.σ.: η περίπτωση των Παπέν αποτέλεσε και αντικείμενο ψυχαναλυτικής μελέτης) και περίπου δέκα χρόνια αργότερα βρήκε στο πρόσωπο των δύο αδελφών τις ιδανικές ηρωίδες για να διαδεχθούν τους φυλακισμένους ήρωες της «Υψηλής Εποπτείας», του θεατρικού που είχε προηγηθεί, χωρίς ωστόσο να παιχθεί στη σκηνή: ο ασφυκτικά κλειστός χώρος του κελιού μεταμορφώθηκε σε υπνοδωμάτιο αστικού σπιτιού, όπου οι αδελφές Κλερ και Σολάνζ ζουν μια καθημερινότητα που μοιράζεται ανάμεσα στο μίσος και στην αγάπη, στον θαυμασμό και στον φθόνο για την Κυρία.

Εν τη απουσία της, οι δύο αδελφές υποδύονται εναλλάξ τη Δούλα και την Κυρία, επιτρέποντας έτσι στους εαυτούς τους να εξωτερικεύουν τα καταπιεσμένα συναισθήματά τους. Οταν μαθαίνουν ότι ο Κύριος (δεν τον βλέπουμε στο έργο) αποφυλακίζεται (για τη φυλάκισή του οι Δούλες είχαν παίξει τον ρόλο τους) και από φόβο μήπως βρουν τον μπελά τους αποφασίζουν να σκοτώσουν την Κυρία. Μόνο που η ιδέα τους να την δηλητηριάσουν αποδεικνύεται ανεπαρκής, όπως ανεπαρκείς αποδεικνύονται και οι ίδιες ώστε να μπορέσουν να ολοκληρώσουν την πράξη τους. Θύματα των εαυτών τους αποφασίζουν να παίξουν και την τελευταία πράξη του δράματος: η Κλερ, ντυμένη Κυρία, πίνει το δηλητηριασμένο τίλιο, επιτρέποντας στη Σολάνζ να αναλάβει τον ρόλο της φόνισσας. H τελευταία, μεθυσμένη από την ιδέα της πράξης που δεν έκανε, περιμένει τη σύλληψή της. Κυρίως όμως περιμένει την (ψεύτικη) δικαίωση της δούλας στο πρόσωπό της.

Ο Ζενέ δεν θέλησε να δικαιώσει τις δούλες όλων των εποχών. Επεδίωξε να μεταφέρει στο κοινό τη φωνή της καρδιάς τους - ίσως και της δικής του. Επέλεξε έντονα θεατρικούς τρόπους και το παιχνίδι «θέατρο μέσα στο θέατρο» βρήκε στις «Δούλες» τη δικαίωσή του. Συχνά - πυκνά οι θεατές αναρωτιούνται για την αλήθεια και το ψέμα, και αυτό σίγουρα θα έκανε ευτυχή τον συγγραφέα, που λάτρευε το παιχνίδι των μεταμορφώσεων. Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι «Οι Δούλες» είναι το μοναδικό έργο του με ηρωίδες γυναίκες: ο ίδιος άλλωστε επιθυμούσε να παίζονται οι ρόλοι τους από νεαρούς άνδρες (...)
[απόσπασμα άρθρου της Μυρτώς Λοβέρδου από το Βήμα, 23/10/05]
Στα δύο παρακάτω βίντεο μπορείτε να δείτε εκτενές απόσπασμα από τις "Δούλες" του Ζενέ. Στους ρόλους των Κλερ και Σολάνζ, η Glenda Jackson και η Susannah York. Από το American Film Theatre, 1974.






From: nieprzeszkadzac
Director Christopher Miles relies heavily on the actor’s familiarity with Minos Volanakis’ 1973 Greenwich production of The Maids, which starred the same three women. He makes good use of the set, both in its appearance – gloriously and garishly decorated – and in spatial terms, allowing the actors to make great use of props, backgrounds and foregrounds, the camera dynamically interacting with the performance – sometimes even with handheld cameras – allowing the dramatic rhythm of the play to remain intact while making it also work on the big screen.
[από εδώ.]
* Διαβάστε επίσης:
- Ζαν Ζενέ - Deathwatch και
- Άγιος Ζενέ

Δεν υπάρχουν σχόλια: