Ζαν Ζενέ: Deathwatch

Το Deathwatch (τίτλος πρωτότυπου: Haute Surveillance) εκδόθηκε για πρώτη φορά από τον Labrairie Gallimard το 1949. Το θεατρικό, αναθεωρήθηκε, όπως άλλωστε συνήθιζε ο Ζενέ, πολλές φορές. Παρ’ ότι εκδόθηκε και πρωτο-παίχτηκε μετά από τις Δούλες, ήταν το πρώτο θεατρικό του έργο. Ανέβηκε για πρώτη φορά στο Theatre de Mathurins στο Παρίσι στις 24 Φεβρουαρίου του 1949 και σκηνοθετήθηκε από τον ίδιο τον συγγραφέα. Τα σκηνικά και τα κοστούμια σχεδιάστηκαν από τον Andre Beaurepaire.

Είναι από τα θεατρικά του Ζενέ που αγαπώ πολύ, ίσως μετά τους Νέγρους, το πιο αγαπημένο. Για να πω την αλήθεια, δεν ξέρω αν έχει ανέβει στην Ελλάδα. Όμως, όπως όλα τα μεγάλα θεατρικά έργα, δεν υπάρχει ανάγκη να το δεις στην σκηνή. Σου γεννά εικόνες από μόνο του. Δεν μπορώ τώρα, ξαναδιαβάζοντάς το, να αντισταθώ στον πειρασμό να μην μεταφράσω ένα πολύ μικρό απόσπασμα. Η έκδοση που έχω στα χέρια μου είναι από τον Faber & Faber του 1961 (δυστυχώς δεν μεταφράζω από το πρωτότυπο, αφενός δεν το έχω, αφετέρου τα γαλλικά μου είναι πολύ φτωχά) και η μετάφραση από τα γαλλικά διαβάζω είναι του Bernard Frechtman.

Η (μη-)δράση εκτυλίσσεται σε ένα κελί φυλακών. Ο Green Eyes, είναι ένας αγράμματος, μυώδης, αγροίκος μάλλον, ο κυρίαρχος της φυλακής λόγω της δύναμής του. Ο George Lefranc είναι ένας διανοούμενος, ο οποίος διαβάζει τα γράμματα της φίλης του Green Eyes. Ο τρίτος χαρακτήρος, ο Maurice είναι ένας λεπτοκαμωμένος νεαρός, γοητευτικός, πνευματώδης. Είναι προσκολλημένος στον Green Eyes, υποκύπτωντας στην ζωώδη δύναμή του και ερωτευμένος μαζί του. Συγχωρέστε μου τις όποιες ατέλειες.

Green Eyes (αφηγείται):
...όλα άρχισαν να κινούνται. Δεν υπήρχε τίποτε άλλο να κάνω. Και αυτό γιατί έπρεπε να σκοτώσω κάποιον.
(...έβγαλε το καπέλο του, εξηγώ!, - μη μιλάς - τότε άρχισαν όλα...ήταν ευγενικός...είπε...) Ναι, είναι η σειρά σου. Χμ, θα ξεπαστρέψεις το κορίτσι μου. Να είσαι προσεκτικός όμως. Έχω προετοιμάσει τα πάντα για σένα. Σου δίνω μια ευκαιρία. Εγώ τώρα αφήνω αυτόν τον θλιβερό κόσμο με τα ψάθινα καπέλα, με τα ένδοξα δέντρα. Είναι εύκολο να ξεκινήσεις μια νέα ζωή, θα το δεις.
Το κατάλαβα όταν σκότωσα αυτό το κορίτσι. Είδα τον κίνδυνο. Με καταλαβαίνεις, θαρρώ. Τον κίνδυνο που αναγνωρίζεις όταν παρατηρείς τον εαυτό σου να υπερβαίνει τα όρια. Και τότε τρόμαξα. Ήθελα να κάνω πίσω. Σταμάτα! Όχι προχώρα! Προσπάθησα πολύ. Έτρεξα προς όλες τις κατευθύνσεις. Έκανα ελιγμούς. Προσπάθησα με όλους τους τρόπους να μην γίνω δολοφόνος. Προσπάθησα να γίνω σκύλος, γάτα, άλογο, τίγρης, τραπέζι, πέτρα! Προσπάθησα, εγώ, εγώ που σου μιλώ, να γίνω ρόδο! Μη γελάς. Έκανα ότι μπορούσα. Κουλουριάστηκα, συστράφηκα. Ο κόσμος νόμισε ότι είχα σπασμούς. Ήθελα να γυρίσω πίσω τον χρόνο, να ζήσω τη ζωή μου όπως πριν κάνω το έγκλημα. Μοιάζει εύκολο να γυρίσεις πίσω – το σώμα μου όμως δεν μπορούσε. Προσπάθησα ξανά. Αδύνατον! Ο κόσμος γύρω μου γελούσε. Δεν υποψιάζονταν καν τον κίνδυνο, μέχρι την ημέρα που άρχισαν ν’ ανησυχούν...
Ο χορός μου! Ααα, έπρεπε να με δεις να χορεύω! Χόρευα, αγόρια, χόρευα!....

Marilyn Manson – I put a spell on you
From: Bitcherella

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

Παρακάτω δείτε βίντεο τεσσάρων και κάτι λεπτών, με σκηνές από την 26λεπτη βωβή ταινία του Ζενέ, Un Chant d'Amour (1950). Η ταινία είχε σοκάρει λόγω του απροκάλυπτα ομοφυλοφιλικού της περιεχομένου και είχε απαγορευτεί για πολλά χρόνια. Ο ίδιος ο δημιουργός της, την αποκήρυξε. Η διεύθυνση φωτογραφίας ήταν του Ζαν Κοκτώ - σκηνοθεσία, σενάριο: Ζαν Ζενέ. Η παραγωγή του έλληνα Νίκου Παπατάκη.

Η ιδιοφυΐα Ζενέ σε όλο της το μεγαλείο!
[Η μουσική υπόκρουση είναι το Maniac της P.J. Harvey (b-side του single C'Mon Billy - 1995)]

From: TeenageWildlife

[τις πληροφορίες έχω αντλήσει από τον πρόλογο του βιβλίου και την βιογραφία του Edmund White: Jean Genet, εκδ. Vintage]