Σάββατο 16 Ιουλίου 2011

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ (2). ΡΟΛΑΝ ΜΠΑΡΤ.

Σε τί χρησιμεύει η ουτοπία.
     Σε τί χρησιμεύει η ουτοπία; Στο να δίνει νόημα. Μπροστά στο παρόν, στο δικό μου παρόν, η ουτοπία είναι ένας δευτερεύων όρος που μας επιτρέπει να απαγκιστρώσουμε τον αναστολέα του σήματος: ο λόγος επί του πραγματικού γίνεται δυνατός, βγαίνω από την αφασία όπου με βυθίζει το σάστισμα απ' όλα εκείνα που δεν ταιριάζουν μέσα μου, σε τούτον τον κόσμο τον δικό μου.
     Η ουτοπία είναι οικεία στον συγγραφέα, επειδή ο συγγραφέας είναι ένας νοηματοδότης: έργο του (ή χαρά του) είναι να δίνει νοήματα, ονόματα, και δεν μπορεί να το κάνει παρά μόνο αν υπάρχει παράδειγμα, απελευθέρωση του ναί/όχι, εναλλαγή δύο αξιών: γι' αυτόν, ο κόσμος είναι ένα μετάλλιο, ένα νόμισμα, μια διπλή επιφάνεια ανάγνωσης, όπου η δική του πραγματικότητα καταλαμβάνει την ανάποδη και η ουτοπία την καλή. Το Κείμενο, για παράδειγμα, είναι μια ουτοπία· η -σημασιολογική- λειτουργία του είναι να σημασιοδοτεί τη λογοτεχνία, την τέχνη και τη γλώσσα του παρόντος, εφόσον χαρακτηρίζονται ανέφικτες· άλλοτε, εξηγούσαν τη λογοτεχνία από το παρελθόν της· σήμερα από την ουτοπία της: η σημασία εδραιώνεται ως αξία: η ουτοπία επιτρέπει αυτή τη νέα σημασιολογία.
     Τα επαναστατικά γραπτά κείμενα αναπαράσταιναν πάντοτε ελάχιστα και όχι σωστά το τί σκοπεύει η Επανάσταση για την καθημερινότητα, τον τρόπο που αυτή εννοεί ότι θα ζήσουμε αύριο, είτε η αναπαράσταση τείνει να απαλύνει ή να μηδενίσει τον διεξαγόμενο αγώνα είτε, ακριβέστερα, η πολιτική θεωρία αποβλέπει μόνο στην εγκαθίδρυση της πραγματικής ελευθερίας του ανθρώπινου προβλήματος, χωρίς να προεικάζει καμμία απο τις απαντήσεις του. Η ουτοπία φαίνεται να είναι επομένως το ταμπού της Επανάστασης, και ο συγγραφέας να έχει χρέος να το παραβαίνει· αυτός μόνος μπορεί να ριψοκινδυνεύει αυτή την αναπαράσταση· όπως ένας ιερέας, αυτός αναλαμβάνει να εκφωνήσει τον εσχατολογικό λόγο· κλείνει τον ηθικολογικό κύκλο, απαντώντας με ένα τελικό όραμα των αξιών σύμφωνα με την αρχική επαναστατική επιλογή
.
.

3 σχόλια:

Tales from the other side of town είπε...

Από το βιβλίο:
Ο Ρολάν Μπαρτ, από τον Ρολάν Μπάρτ,
εκδ. Ράππα, 1977.

Αντωνης είπε...

Αναδημοσιεύω με την άδειά σου ελπίζω:-)

Tales from the other side of town είπε...

Εννοείται Αντώνη. :-)