ΚΑΠΟΙΕΣ ΣΚΕΨΕΙΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΙΣ ΔΥΟ ΠΡΟΣΦΑΤΕΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΔΑΔ ΠΕΡΙ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΖΩΗΣ.

Κάποιες πρόχειρες σκέψεις, μετά τις δύο πρόσφατες αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων: την υπόθεση P.B. και J.S. κατά Αυστρίας (προηγούμενο ποστ, 22/7/2010) και Schalk και Kopf κατά Αυστρίας (βλέπε παλιότερο ποστ, 25/6/2010).

Για την μέν πρώτη υπόθεση το δικαστήριο αποφάνθηκε ότι παραβιάστηκε το δικαίωμα ομόφυλου ζεύγους στην ασφάλιση με το αιτιολογικό ότι δεν εφαρμόστηκε η απαγόρευση των διακρίσεων με βάση τον σεξουαλικό προσανατολισμό σε συνδιασμό με το δικαίωμα στην οικογενειακή ζωή, στην δέ δεύτερη μπορεί μέν να μην θεωρήθηκε ότι παραβιάστηκαν οι ευρωπαϊκές συνθήκες όταν δεν επετράπη στο άλλο ζευγάρι ο γάμος, όμως με βάση το ίδιο αιτιολογικό αναγνωρίστηκε πάλι στο ζευγάρι ομοφύλων το δικαίωμα στην οικογενειακή ζωή.

Ας πάμε λιγάκι παρακάτω. Στις περισσότερες χώρες όπου εφαρμόζεται το Σύμφωνο Συμβίωσης, με την όποια του μορφή, είτε ως καταχώριση συμβίωσης δίνοντας υποτυπώδη δικαιώματα, είτε με πιο ισχυρή μορφή ως αστική ένωση (παράδειγμα Ηνωμένο Βασίλειο), ο λόγος θεσμοθέτησής του είναι να δοθούν δικαιώματα στα ομόφυλα ζευγάρια όπως η ασφάλιση, δικαιώματα συνταξιοδοτικά, χηρείας κτλ. Εν ολίγοις, να δοθούν δικαιώματα που απορρέουν από την έννοια αυτού που ονομάζεται "οικογενειακή ζωή".

Ας πάμε τώρα στις δύο αποφάσεις του ΕΔΑΔ. Το ΕΔΑΔ λοιπόν, αναγνώρισε δικαίωμα στην οικογενειακή ζωή σε δύο ομόφυλα ζευγάρια που δεν είχαν νομιμοποιήσει με κανένα τρόπο την σχέση και την συμβίωσή τους. Θεώρησε δηλαδή ότι η συμβίωση και μόνο, χωρίς να έχει αναγνωριστεί με κάποιον τρόπο, είναι οικογενειακή ζωή και επομένως απορρέουν απ' αυτήν δικαιώματα.

Με λίγα λόγια, τί έκανε; Πέταξε στα σκουπίδια το περίφημο Σύμφωνο Συμβίωσης. Γιατί εάν χωρίς να χρειάζεται ένα ζευγάρι να έχει καταχωρίσει την συμβίωσή του μπορεί να θεωρηθεί ότι διάγει οικογενειακή ζωή, τότε προς τί το Σύμφωνο; Προς τί "ο πόνος και ο αλληλοσπαραγμός;". Γιατί προφανώς το δικαστήριο όταν μιλά για οικογένεια δεν την εννοεί ως κοινωνικό στάτους, προφανώς την εννοεί ως μία κατάσταση, απ' την οποία προκύπτουν νομικά και πολιτικά δικαιώματα. Εν τοις πράγμασι δηλαδή αποφάσισε ότι είναι περιττή η θεσμοθέτηση του Συμφώνου, αφού και χωρίς αυτό απορρέουν εκ της (μή αναγνωρισμένης) συμβίωσης δικαιώματα.

Επεκτείνοντας την σκέψη, φυσικά, κάποιος θα μπορούσε να μιλήσει και για τον γάμο. Αφού, η απλή συμβίωση (ούτε καν νομοθετημένη) μπορεί να σε καλύψει με δικαιώματα που προκύπτουν από την "οικογενειακή σου ζωή", τότε γιατί τα ομόφυλα ζευγάρια να ζητούν γάμο;

Η απάντηση προφανώς εδώ έρχεται όχι από το άρθρο 8, αλλά από το άρθρο 14 που απαγορεύει τις διακρίσεις (ή μάλλον από την σωστή εφαρμογή του συνδιασμού των δύο άρθρων), γιατί πολύ απλά όταν δεν δίνεται στα ομόφυλα ζευγάρια το δικαίωμα στον γάμο, τούτο είναι διάκριση έναντι των ετεροφυλόφιλων που το δικαιούνται ντε φάκτο. Αυτός φυσικά είναι και ο λόγος που ο πολιτικός γάμος ομοφύλων είναι η μόνος τρόπος αναγνώρισης που αποδίδει πλήρη ισότητα, πέραν του ότι γνωρίζουμε καλά ότι το Σύμφωνο στις περισσότερες χώρες που εφαρμόστηκε δημιούργησε πρακτικά προβλήματα.

Αυτό όμως είναι το σκεπτικό, που το ΕΔΑΔ, δεν αναγνώρισε στην υπόθεση Schalk και Kopf κατά Αυστρίας (μή αναγνώριση του γάμου ομοφύλων), δεν αναγνώρισε δηλαδή ότι υπήρξε παραβίαση της απαγόρευσης των διακρίσεων και παρέπεμψε το θέμα στις χώρες-μέλη, θεωρώντας ότι οι Συμβάσεις της Ε.Ε., δεν είναι δεσμευτικές ως προς το οικογενειακό δίκαιο. Αυτός είναι και ο λόγος που οι χώρες-μέλη της Ε.Ε., αν θέλουν να σεβαστούν την ουσία των δύο αποφάσεων του ΕΔΑΔ (σεβασμός στην οικογενειακή ζωή για όλους χωρίς διακρίσεις), πρέπει να προχωρήσουν στην νομοθέτηση του πολιτικού γάμου ομοφύλων. Ο,τιδήποτε λιγότερο, είναι προφάσεις εν αμαρτίαις.

Κάποιες σκέψεις, προς συζήτηση...
.