ORPHEE - JEAN COCTEAU (1949).

ORPHEE / ORPHEUS
του Ζαν Κοκτό
με τους Ζαν Μαρέ, Φρανσουά Περιέ, Μαρία Κασάρες, Μαρία Ντέα, Ανρί Κρεμιέ
Διάρκεια: 95'


Φαινομενικά ο Ορφέας διηγείται μια ιστορία γυρισμένη με επαγγελματίες ηθοποιούς (εκτός από τον Εντουάρ Ντερμίτ στο ρόλο του Σεζέστ). Στον Ζαν Μαραί ο Κοκτό θα εμπιστευθεί το ρόλο του ποιητή Ορφέα. Για τον Ερεμπίζ σκέφτεται τον Ζεράρ Φιλίπ, ο οποίος όμως αρνείται, κι έτσι ο Μαραί προτείνει τον Φρανσουά Περιέ γι' αυτό τον ρόλο. Για τον ρόλο της Πριγκήπισσας ο Κοκτό σκέφτεται αρχικά δύο από τις φίλες του: την Γκρέτα Γκάρμπο και τη Μάρλεν Ντήτριχ. Θα επιλέξει τελικά τη Μαρία Καζαρές.

Ανέκαθεν απασχολούσαν ιδιαίτερα τον Κοκτό οι σχέσεις που υφίστανται ανάμεσα στη ζωή και στο θάνατο στο έργο ενός ποιητή. Ας ακούσουμε την δήλωσή του με αφορμή την ταινία:

"Από τη σκοπιά της ηθικής, η πορεία μου ήταν αυτή ενός ανθρώπου που παραπαίει με το ένα πόδι στη ζωή και το άλλο στον τάφο. Ήταν λογικό να φτάσω σε έναν μύθο όπου η ζωή και ο θάνατος αντιπαρατίθενται. Άλλωστε... μιά ταινία ήταν σε θέση να προβάλλει τα μικρά εκείνα γεγονότα που θέτουν όρια, χωρίζοντας τον έναν κόσμο από τον άλλον..."


Μέσ'από πολλά άρθρα του ο Κοκτό εξήγησε τους τρείς θεματικούς άξονες του Ορφέα, οι οποίοι ήδη υπ΄ρχαν και στο Αίμα ενός ποιητή.. Παραθέτω ακριβώς τα λόγια του:

"1. Οι διαδοχικοί θάνατοι μέσ' από τους οποίους οφείλει να περάσει ένας ποιητής μέχρι να γίνει, σύμφωνα με έναν υπέροχο στίχο του Μαλαρμέ, ο 'εαυτός του, στον οποίο η αιωνιότητα τον μεταμορφώνει',
"2. Το θέμα της αθανασίας: το πρόσωπο στο οποίο αναπαριστά ο Θάνατος του Ορφέα θυσιάζεται, εκμηδενίζεται για να καταστήσει τον ποιητή αθάνατο.
"3. Οι καθρέφτες: βλέπουμε να γερνάμε μέσ' απ' τους καθρέφτες. Εκείνει μας φέρνουν πιο κοντά στον θάνατο".


Ο Ορφέας, δηλαδή ο ίδιος ο Κοκτώ, έχει ανάγκη να πιστέψει στον εαυτό του, να πιστέψει ότι είναι "ποιητής". Είναι κάπος άβολο, διότι αυτό σημαίνει ότι δεν πρέπει ποτέ να επαναπαύεται στη δόξα, ποτέ να ξεκουράζεται, αλλά να πεθάνει όρθιος, "να καεί ζωντανός για να ξαναγεννηθεί", να αποκοπεί, μέσα σε μια φωτιά αναγεννητική, από αυτή τη "συνέχεια των άλλων", για να φτάσει, τέλος, να ξαναβρεί τον εάυτό του μέσα στον κόσμο του Ανεπίκαιρου -αυτού των ποιητών- μέσα στην ουσία της ίδιας της ποίησης.


Το Αίμα ενός ποιητή ήταν ένας προβληματισμός πάνω στην ποίηση και την ποιητική τέχνη. Γίνεται πιο συγκεκριμένος στον Ορφέα, κάνοντας εικόνες τις εξής φράσεις του Κοκτό: "Η ποίηση είναι άκρως απαραίτητη. Δεν γνωρίζω σε τί. Κατοίκησε μέσα μου, με βασάνισε, με έκαψε... Υπήρξα φορέας μιας δύναμης που θέλει να ζήσει στη θέση μου. Ας ζήσει, και θα δεί τί είναι".

Ακολουθεί η ταίνια.

more about "Orphee Jean Cocteau - 1949", posted with vodpod

* Αποσπάσματα, από: το βιβλίο "Ζαν Κοκτώ, Ο πολύτροπος ποιητής" (επιμέλεια Γ. Κονταξόπουλου, εκδ. Εξάντας-Οδ.Πανός 1999) και από την wikipedia.
* Δείτε επίσης: JEAN COCTEAU - THE BLOOD OF A POET (1930)
.