Από το βιβλίο "Λίθον ον απεδοκίμασαν οι οικοδομούντες", Γιάννης Τσαρούχης, εκδ Καστανιώτη, 1989, κεφάλαιο με τίτλο "Η κουλτούρα χρειάζεται εθνικισμό και βίτσιο", απόσπασμα από συνέντευξη του Τσαρούχη.
- Έχω την εντύπωση ότι οι ομοφυλόφιλοι στην Ελλάδα προσέφεραν - ορισμένες φορές τουλάχιστον και σε σχέση με τη "λεβεντιά - πιο στέρεες πολιτιστικές και αισθητικές βάσεις για να πατήσουν οι επόμενες γενιές.
- Συνέβη. Διότι ήταν άνθρωποι που διώκονταν και μετρούσαν τα λόγια τους. Οι άλλοι ήταν βέβαιοι και δεν έκαναν τίποτε. Έπειτα η ομοφυλοφιλία, κατά το αρχαίο ελληνικό σύστημα, ήταν μια μέθοδος λειτουργίας του αντικειμενικού νόμου όχι μόνο σε τοπικό επίπεδο. Δεν είναι μόνο η ηδονή που ενδιαφέρει τους ομοφυλόφιλους. Ο Σωκράτης είπε: "ή θα γίνω δάσκαλος στη νεολαία ή θα πεθάνω". Αν είχαν την ίδια στάση και σήμερα οι παιδαγωγοί...
- Η ομοφυλοφιλία όμως εθεωρείτο και εξακολουθεί να θεωρείται ανήθικη.
- Οι σοφοί της Ελλάδος την έκαναν μέθοδο.
- Ποιά είναι η άποψή σας για την σημερινή ηθική;
- Η ηθική δεν επηρεάζεται από τίποτε άλλο παρά μόνο από την αισθητική. Ηθική είναι η σύγχρονη αισθητική. Από τη στιγμή που η αισθητική είναι η ηθική του κόσμου τα πράγματα ελέγχονται. Η κουλτούρα όμως χρειάζεται δύο πράγματα: εθνικισμό και βίτσιο. Αν δεν έχει εθνικισμό και βίτσιο είναι κοινή.
- Εθνικισμό με ποιά έννοια;
- Ότι πιστεύεις στο έθνος σου. Ο Πικάσσο ήταν εθνικιστής Ισπανός και συγχρόνως είχε το βίτσιο της φυλής. Δεν αντιπροσώπευε τους Γάλλους. Αυτό θα ήταν λάθος. Σήμερα βλέπω ότι το εθνικό αίσθημα είναι κάτι απαγορευμένο και επαίσχυντο.
- Βεβαίως, γιατί χρησιμοποιήθηκε πολύ άσχημα στο παρελθόν από διάφορους εθνοπατέρες, γεγονός που δημιούργησε μια απέχθεια και ταυτόχρονα μια φυγή προς το εξωτικό.
- Εθνικό αίσθημα σημαίνει η παιδική μας ηλικία. Δεν σημαίνει καθόλου τα τέρατα που γίνονται που αποφασίζει ο κάθε μωροφιλόδοξος. Εγώ δεν μπορώ να ξεχάσω τον Πειραιά και το εφηβικό μου αίσθημα. Ό,τι έμαθα στις γειτονιές του Πειραιά. Όλα τα αισθήματα και τα βίτσια της φυλής.
- Ποιό θεωρείτε το πλέον ταλαντούχο βίτσιο της φυλής μας;
- Αναμφισβήτητα την ομοφυλοφιλία. Που δεν έχει καμιά σχέση με το κοινό βίτσιο. Είναι η φιλία με τον άνθρωπο. Η σχέση με τον άνθρωπο, η αρετή που μετατρέπει το βίτσιο σε δημιουργία. Οι Έλληνες, είπα στον Κοκτώ, ύψωσαν το βίτσιο σε αρετή. Του άρεσε τόσο πολύ η άποψη, ώστε την υιοθέτησε αμέσως .
Χμ, εννοεί δηλαδή οτι ο καλλιτέχνης εκφράζει την εποχή και τον τόπο του. Και τί γίνεται με τη σύγχρονη γενιά των Ελλήνων που θεωρεί Ελληνικότητα τη Βουγιουκλάκη και το ποδόσφαιρο; Η μήπως και τα τεκνά του Τσαρούχη κι οι νοικοκυρές του Ταχτσή θα θεωρούνταν ξεπεσμός και παρακμή από τους προγενέστερους; Οι ζωγράφοι του 18ου αιώνα πάντως βρήκαν πλούσιο υλικό στη λεβεντιά των παλληκαριών του '21 κλπ. Η αισθητική σαν ηθική...; Ε, από το ένα τυφλό απόλυτο στο άλλο δηλαδής. Τέλος πάντων, τουλάχιστον κάτι είχε να πει ο άνθρωπος...
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαι ποιός είναι αυτός ο κοκτός είπαμε; :P
"Χμ, εννοεί δηλαδή οτι ο καλλιτέχνης εκφράζει την εποχή και τον τόπο του."
ΑπάντησηΔιαγραφήΜα δεν μίλησε κάπου για εποχή. Ο Τσαρούχης άλλωστε μίλησε μέσα από τη ζωγραφική του, με διαχρονικό τρόπο για την Ελλάδα. Από την αρχαιότητα έως την εποχή του. Και τούτο φαίνεται ακόμη πιο καθαρά στις σκηνογραφίες του.
Επίσης, δεν νομίζω ότι εννοούσε "εκφράζει τον τόπο του", μάλλον εννοούσε κουβαλάει μέσα του τον τόπο του και αυτό βγαίνει με αυθεντικό τρόπο μέσα απ' τα έργα του. Ο Τσαρούχης ήταν Έλληνας, ήταν όμως και κοσμοπολίτης.
"Και τί γίνεται με τη σύγχρονη γενιά των Ελλήνων που θεωρεί Ελληνικότητα τη Βουγιουκλάκη και το ποδόσφαιρο;"
Στάσσα, μιλά για την τέχνη και τους καλλιτέχνες. Το ποδόσφαιρο είναι αθλητισμός, η Βουγιουκλάκη ψυχαγωγία. Επιπλέον, ακόμη και διαφορετικά να το εννοήσουμε, η λέξη ελληνικότητα, κρύβει μέσα της έννοιες όπως παράδοση, κουλτούρα, ρίζες κτλ, ως λέξη δεν αναφέρεται στο επίκαιρο ή στο παροδικό.
Με τον Ταχτσή ποτέ δεν τα πήγε καλά. Είχαν εντελώς διαφορετική κουλτούρα και κοσμοαντίληψη.
Έλεγα οτι το χαρακτήρα της "Ελληνικότητας" τον βλέπουμε μέσα από τα σύγχρονα μάτια μας, και δεν μπορούμε να τον απαλλάξουμε από την εποχή και τις ανάγκες της, αλλά ίσως το βλέπω πολύ ορθά-κοφτά, άλλωστε μιλάμε για τέχνη, διαισθητικά υπερβαίνεις πολλά λογικά προβλήματα. Για το ποδόσφαιρο και τη Βουγιουκλάκη, γι' αυτό μιλάω, επειδή σκέφτομαι οτι για να καταλάβεις ένα λαό δεν μπορείς να δεις μόνο τους διανοούμενούς του, ούτε μόνο την καθημερινότητά του. Αλλά όπως λες κι εσύ στην πιο πάνω ανάρτηση, μου φαίνεται οτι έχουμε ξεμείνει λίγο από διανόηση σήμερα ενώ από καθημερινότητα έχουμε περίσσεμα να φαν κι οι κότες. Δύσκολο όμως να γκρινιάξεις γι' αυτό χωρίς ν' ακούγεσαι ξιπασμένος...
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ καλλιτέχνης πάντως πρέπει να είναι σαν το παχύ έντερο, όλα να τα αφομοιώνει και να τα μετουσιώνει. :P