Jim Jarmusch

Από την ημέρα που ξεκίνησα αυτό το μπλογκ είχα στο νού μου, κάτι σαν post-it στο πίσω μέρος του εγκεφάλου, να κάνω ένα μικρό αφιέρωμα σε έναν από τους πιο αγαπημένους μου σκηνοθέτες: τον Jim Jarmusch. Ντυμένος σχεδόν πάντα στα μαύρα, σε αντίθεση με το ολόλευκο μαλλί υπήρξε ένας από τους πιο αυθεντικούς εκφραστές αυτού που μπορεί να ονομαστεί «ανεξάρτητος» underground κινηματογράφος – όσο ανεξάρτητος μπορεί να είναι ο κινηματογράφος βέβαια.

Γεννημένος στο Άκρον του Οχάιο το 1953, σπούδασε αγγλική και αμερικάνικη λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια. Επισκέπτεται το Παρίσι και μαγεύεται από τον γαλλικό κινηματογράφο.

Δεν χάνει χρόνο και γράφεται στο κινηματογραφικό τμήμα του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης. Γίνεται δεκτός, καταφέρνει να δουλέψει κοντά στο Νίκολας Ρέι και γνωρίζει τον Βιμ Βέντερς.

Το Διακοπές Διαρκείας είναι η πρώτη του ταινία το 1980 (πτυχιακή του εργασία). Πρωταγωνιστεί ο Richard Boes. Πρωτόλειο μεν, και φαντάζομαι με λίγα μέσα, αλλά το ταλέντο του ήδη έχει αρχίσει να ξεδιπλώνεται.

Permanent Vacation

From: RoiCanut.

Τέσσερα χρόνια αργότερα γυρνάει το Πέρα απ’ τον Παράδεισο, μία από τις ιδιαίτερα αγαπημένες μου ταινίες. Πρωταγωνιστούν οι John Lurie και η Eszter Balint. Η μουσική του θρυλικού Screaming Joe Hawkins, I put a spell on you. Σκηνή από την ταινία μπορείτε να δείτε παρακάτω:

Stranger than paradise

From: Camillelan

Επόμενο βήμα το Καφές και Τσιγάρα, το 1986 – το πρώτο επεισόδιο. Γι’ αυτή την ταινία σε συνέντευξή του στο Βήμα (εδώ), είχε πει: «Το πρώτο επεισόδιο με τον Ρομπέρτο Μπενίνι και τον Στίβεν Ράιτ γυρίστηκε το 1986. Το δεύτερο, με τον Στιβ Μπουσέμι, γυρίστηκε το 1988 - ή ήταν το 1989; Δεν θυμάμαι. Τότε κατάλαβα ότι θα με ενδιέφερε να γυρίσω μια σειρά επεισοδίων πάνω στο ίδιο θέμα και να οργανώσω μια ολοκληρωμένη σύνθεση. Το τελευταίο επεισόδιο γυρίστηκε στις αρχές του 2003. Επομένως η ταινία κατά μιαν έννοια χρειάστηκε περίπου 18 χρόνια για να ολοκληρωθεί! Μου αρέσει να σκέφτομαι ότι το "Καφές και τσιγάρα" είναι μια ταινία μεγάλου μήκους μεταμφιεσμένη σε μικρού. Αυτό ήταν το όραμά μου. Και θέλω να το συνεχίσω. Νομίζω ότι σε 12 χρόνια θα έχω έτοιμη μία ακόμη παρόμοια ταινία με νέα επεισόδια. Είναι όμορφο να βλέπεις συνηθισμένους ανθρώπους να κάνουν διάλειμμα από τη ρουτίνα κουβεντιάζοντας, καπνίζοντας, πίνοντας καφέ. Μου αρέσουν οι απλοί άνθρωποι με καθημερινές συνήθειες. Δεν θα μπορούσα ποτέ να κάνω μια ταινία με διευθυντάδες, δικηγόρους ή πάμπλουτους επιχειρηματίες. Γιατί τότε θα τους έκρινα, και δεν θέλω να κρίνω τους ήρωές μου».

Δείτε την σκηνή με τον Iggy Pop και Tom Waits απ’ αυτή την ταινία πιο κάτω (τα πλάνα στον καφέ από ψηλά μου θυμίζουν έντονα Γκοντάρ)

Coffee and Cigarettes

From: decay1966

Την ίδια χρονιά ολοκληρώνει την Παγίδα του Νόμου. Η φωτογραφία του Ρόμπι Μίλερ καθηλωτική. Ήρωες που ρέπουν προς το παλπ, ύφος νουάρ, ανατροπές, χιούμορ. Είναι το φιλμ που θα τον κάνει ευρέως γνωστό και θα τον καθιερώσει. Ακόμη θυμάμαι την ατάκα: "I scream, you scream, we all scream for ice cream". Οι ερμηνείες των Μπενίνι, Λιούρι και Τομ Γουέιτς μνημειώδεις.

Down by Law

From: tidejp

Τρία χρόνια αργότερα έρχεται το Mystery Train. Οι δύο επιβάτες του μυστηριώδους τραίνου θα φτάσουν στην Γκρέησλαντ, πατρίδα του Έλβις. Εκεί θα βρεθούν σε ένα μυστηριώδες και σχεδόν ερειπωμένο ξενοδοχείο συναντώντας τον ρεσεψιονίστα Screaming Jay Hawkins, μια ιταλίδα χήρα μοιράζεται το υπνοδωμάτιό της μαζί με μια άλλη που ο σύζυγός της μεθυσμένος έχει σκοτώσει κάποιον άλλο και εκεί αρχίζει το μπέρδεμα. Σκηνές μπορείτε να δείτε παρακάτω

Mystery Train

From: reorg19

Ο επόμενος σταθμός είναι το Μια νύχτα στον κόσμο, το 1991, έγχρωμη επίσης. Μοιρασμένη σε επεισόδια στο Λος Άτζελες, τη Νέα Υόρκη, το Παρίσι, τη Ρώμη με κατάληξη στο Ελσίνκι. Παράνοια, τρέλα, ένα ταξί βουτηγμένο κυριολεκτικά στο αλκοόλ, αδιέξοδος μα κι ένα χιούμορ μοναδικό. Το απόσπασμα που επέλεξα είναι από τη Ρώμη με τον Μπενίνι:

Night on Earth

From: AdaKing

To 1995 στη μεγάλη οθόνη Ο Νεκρός, ένα πρωτότυπο γουέστερν που θυμίζει λιγάκι Πέκινπα σε μία επιτηδευμένα υποτονική ατμόσφαιρα με ξαφνικές-τραχιές εξάρσεις. Ο Τζόνι Ντέπ δίνει μοναδική ερμηνεία, ενώ η μουσική του Νιλ Γιανγκ δένει απόλυτα στο κλίμα. Σκηνές ακολουθούν

Dead Man

From DeadMan

Το Year of the Horse, είναι η μοναδική του ταινία που δεν έχω δει. Γυρίστηκε όπως βλέπω το 1997 και είναι ντοκυμαντέρ αφιερωμένο στον Νηλ Γιάνγκ. Το τρέιλερ της ταινίας βλέπετε πιο κάτω.

Year of the Horse

From DeadMan

Το Ghost Dog η επόμενη ταινία του το 1999. Ο Forest Whitaker στον ρόλο του μαύρου σαμουράι, ένας «σκύλος-φάντασμα», ο τέλειος εκτελεστής, σ’ ένα σουρεαλιστικό παιχνίδι που ο κώδικας τιμής τον φαίρνει κοντά στον «Κανένα» (τον Gary Farmer).

Ghost Dog: The Way of the Samurai

From: batcowwolf

Επόμενη ταινία είναι το 10 λεπτά γηραιότερος, το 2002. Πρόκειται για συλλογή από 15 φιλμ πάνω στο πέρασμα του χρόνου. Στην ταινία έχει απλή συμμετοχή. Βλέπετε το τρέιλερ παρακάτω

10 minutes older

From: mijinger

H τελευταία του ταινία είναι τα Τσακισμένα Λουλούδια, το 2005. Εδώ ένας μεσήλικας μπίζνεσμαν (Bill Murray) παίρνει ανώνυμο γράμμα από μια πρώην ερωμένη του για την ύπαρξη γιού του που είναι πλέον 19 ετών. Αρχίζει ένας περιπετειώδες ταξίδι όπου προσπαθεί να βρει την πρώην του αλλά και τον γιό του. Στην ταινία συμμετέχουν επίσης η Jessica Lange και η Sharon Stone.

Broken Flowers

From: WorleyClarence

Ο Τζιμ Τζάρμους έχει τιμηθεί 4 φορές με βραβεία σκηνοθεσίας και παραγωγής από την ένωση του αμερικανικού ανεξάρτητου κινηματογράφου.

Χμμμ, και κάτι τελευταίο: Jim Jarmusch & Lou Reed μαζί στο Blue in the face (1995, σκηνοθεσία των Wayne Wang και Paul Auster. Εμφανίζονται επίσης οι: Harvey Keitel, Madonna, Giancarlo Esposito, Roseanne Barr, Michael J. Fox, Jared Harris, Lily Tomlin, Mira Sorvino, Mel Gorham - η Lily Tomlin βραβεύθηκε με το American Comedy Award για την συμμετοχή της στην ταινία).


From: malvalm.

Διαβάστε επίσης συνέντευξή του στον δημοσιογράφο Simon Hattenstone στον Guardian, εδώ.

[πληροφορίες για τον Τζάρμους συνέλεξα από το περιοδικό Σινεμά, από συνέντευξή του στο Βήμα (έχω παραθέσει λινκ) και από την Wikipedia].